Vệ sinh răng miệng tốt cần được thực hiện trước, trong và sau khi đặt implant để đảm bảo cho implant luôn khỏe manh. Bệnh nhân sẽ được hướng dẫn làm thể nào để duy trì sự lành mạnh cho implant. Họ nên sử dụng chải răng và sử dụng chỉ cho implant giồng như những răng thật ? làm thế nào để làm sạch những thức ăn bị kẹt dưới những cầu trên implant? Bệnh nhân sẽ được nha sĩ hướng dẫn và giúp họ những thói quen để chăm sóc vệ sinh tại nhà.
 

Mô xung quanh implant khỏe mạnh thường hồng, săn chắc và là mô sừng hóa. Việc thiếu mô sừng hóa sẽ làm cho implant nhạy cảm với các vi khuẩn bệnh lý và dẫn đến tổn hại cho implant do bệnh viêm quanh implant (tương đương với bệnh nha chu ở răng thật). Sự thành công của implant phụ thuộc trực tiếp vào vấn đề này, mục đính của nha sĩ là hướng dẫn bệnh nhân làm thế nào để đạt được mô sừng hóa và  duy trì sức khỏe của chúng.


Việc tăng cường cho mục đích này là chăm sóc tại nhà nên được bắt đầu ngay, nếu có thể là trước khi đặt implant để duy trì nền khỏe mạnh và sự lành thương tốt nhất.
 

Một khi implant đã được bộc lộ ra ngoài môi trường, chịu lực (lực ăn nhai) và được làm phục hình (làm mão trên implant), một lớp nước bọt được hình thành  và theo sau là vi khuẩn  để tạo màng sinh học. Việc loại trừ 85% mảng bám/màng sinh học trong thói quen vệ sinh hàng ngày rất quan trọng cho sự lành mạnh của implant.


Nha sĩ sẽ hướng dẫn cho bệnh nhân cách chăm sóc tại nhà cho từng bệnh nhân. Bắt đầu bằng chăm sóc vết thương hậu phẫu để đảm bảo bệnh nhân cảm thấy thoải mái và tin tưởng cho đến khi họ có thói quen duy trì implant.
 

 

Hình 1: Mô sừng hóa quanh implant 

 

 

Hình 2: Cắm 01 Implant

 
Hiểu biết về bề mặt Titanium của implant rất cần thiết để hiểu rõ những điều hướng dẫn vệ sinh răng miệng và các sản phẩm đưa cho bệnh nhân. Sau 1990, có sự chuyển đổi từ bề mặt hợp kim Titanium nhẵn sang bề mặt nhám. Điều này đã được chứng minh làm nhanh tốc độ tích hợp xương của implant. Việc phủ thêm một lớp để tạo bề mặt nhám bằng cách phun huyết tương , thổi cát và xoi mòn bằng acid đã được chứng tỏ làm tăng liên kết từ xương đến implant và tốc độ tích hợp xương. Để giúp bệnh nhân bảo vệ những implant của họ, bệnh nhân cần chú ý những điểm mấu chốt trong việc chọn lựa các sản phẩm an toàn cho việc chăm sóc tại nhà. Đầu tiên, sản phẩm (ví dụ như kem đánh răng hay gel) ít có tính mài mòn để không làm mòn bề mặt của bất cứ bề mặt implant bị bộc lộ (như ren bị bộc lộ). Tránh kem đánh răng với SnF, NaF (APF > 3.0), soda, chất tẩy màu và kem đánh răng của người hút thuốc.
 

 

Hình 3: Bàn chải kẽ răng


Bàn chải và bàn chải kẽ nào tốt để chăm sóc cho implant?
 

Một số nghiên cứu cho  thấy một số loại bàn chải có hiệu quả tốt cho implant. Kết quả cho thấy không có sự khác biệt nhiều giữa bàn chải thông thường, bàn chải điện hay siêu âm. Điều quan trọng là cần có sự thích nghi với phục hình (mão trên implant hay hàm giả phủ) và sự khéo léo của bệnh nhân. Hướng dẫn bệnh nhân đánh răng ngày 2 lần để loại bỏ mảng bám tại các vị trí có phục hình trên implant với kem đánh răng ít chất xối mòn. Bệnh nhân nên sử dụng bàn chải mềm. có thể có các lựa chọn : bàn chải thông thường, bàn chải điện, bàn chải siêu âm…


Bàn chải kẽ sợi nylon có thể làm sạch rất tốt những vùng khó chạm đến xung quanh implant và phục hình. Bàn chải kẽ nylon (không có dây kim loại) cần thiết để tránh làm trầy xước implant và phục hình
 

 

Hình 4: Hướng dẫn dùng chỉ nha khoa


Chỉ nha  khoa 

Có nhiều loại chỉ nha khoa trên thị trường, và thường được giới thiệu loại chỉ không sáp hoặc chỉ nha khoa chuyên biệt để bảo vệ các mô xung quanh implant. Chỉ nha khoa thường là sự lựa chon cho các hàm giả phủ trên thanh bar, phục hình toàn hàm cố định, các vùng kẽ răng thưa.

Để sử dụng chỉ nha khoa cho implant, dùng sợi chỉ và đưa chỉ vào vùng tiếp xúc của implant. Choàng 1 vòng và kéo chéo dây ở phía trước, đổi tay và di chuyển theo động tác đánh giày (shoe-shine)tại vị trí xung quanh cổ implant, vùng này rất nhạy cảm với viêm (bệnh viêm quanh implant) do mảng bám.

Thêm vào đó, nước súc miệng kháng khuẩn có thể được sử dụng thêm, đặc biệt nếu nướu có bị viêm hoặc bệnh nhân không đủ khéo léo hay các vùng khó có thể làm sạch bằng chỉ. Nếu cơ địa bệnh nhân dễ bị viêm nướu, việc sử dụng nước súc miệng kháng khuẩn cùng với bàn chải cao su để kích thích nướu, sẽ được đề nghị để bất hoạt các vi khuẩn.
 

 

Hình 5a: Đặt chỉ nha khoa vào phía gần và phía xa của răng. 

 

 

Hình 5b: Chéo chỉ và di chuyển theo chuyển động đánh giày. 


Bàn chải nước

Bàn chải nước  thường được đề nghị cho bệnh nhân làm giảm mảng bám/màng sinh học, viêm, các vùng khó làm sạch xung quanh implant. Hướng dẫn bệnh nhân sử dụng đầu không kim loại 1-2 lần/ngày, và nếu hiện tượng viêm vẫn còn, có thể sử dụng thêm nước súc miệng sát khuẩn không có cồn loãng (chlorhexidine gluconate).

Các nghiên cứu sử dụng bàn chải nước  cho implant  để giữ vệ sinh răng miệng đã được chứng minh là an toàn và hiệu quả với implant. Một nghiên cứu so sánh việc súc miệng với 0,12 % CHX với sử dụng bàn chải nước cùng với  0,06 %CHX. Nhóm sử dụng bàn chải nước  sử dụng đầu cao su mềm (để massage nướu ) với áp lực nhẹ thì có hiệu quả 87% trong việc giảm chảy máu và hiệu quả gấp 3 lần trong việc giảm viêm nướu hơn nhóm súc miệng.

Một nghiên cứu khác giưa sử dụng bàn chải nước  và chỉ nha khoa cho thấy việc sử dụng bàn chải nước với đầu tiêu chuẩn  cùng với bàn chải sợi nhỏ với áp lực trung bình xung quanh implant đạt hiệu quả 81% trong việc làm giảm chảy máu so với 33% khi dùng chỉ. Với những đầu chuyên biệt (bàn chải nước) thì rất hiệu quả trên implant và cùng với nước súc miệng kháng khuẩn xung quanh vùng khó làm sạch của phục hình trên implant (all on 4, phục hình cố đinh toàn hàm) là một cách phòng ngừa bệnh viêm quanh nha chu.

Bàn chải nước  kết hợp với nước súc miệng kháng khuẩn loãng đã được chứng minh hiệu quả trên phục hình cố đinh toàn hàm trên implant và phục hình tháo lắp để làm giảm mảng bám, ngăn ngừa viêm nếu được sử dụng hàng ngày. 
 

 

Hình 6a, b, c: Từ trái qua phải, Waterpik Ultra Water Flosser, Waterpik PikPocket Tip, and Waterpik Traveler Water Flosser


Xoa nắn nướu 

Như chúng ta đã biết mô sừng hóa là chìa khóa cho sức khỏe mô xung quanh implant. Và xoa nắn nướu được sử dụng để đạt được mô nướu sừng hóa này, cụ thể cho hàm cố định, cũng nhe hàm phủ được lưu giữ nhờ thanh bar. Ví dụ như xoa nắn nướu với đầu cao su là sản phẩm của nhiều nhà sản xuất.

Đối vối bệnh nhân sử dụng hàm giả tháo lắp có thể được đề nghị các dụng cụ làm sạch chuyên biệt. Mảng bám và vi khuẩn có thể tích lũy ở mặt trong của hàm phủ, nguyên nhân gây ra các bệnh hệ thống vùng miệng khi bệnh nhân mang hàm có attachment. 

Hướng dẫn bệnh nhân cách kiểm tra các attachment (O-rings, locator caps và clips) và tầm quan trọng của việc duy trì các attachment. Nếu attachment bị mòn hoặc mất, chúng sẽ cần phải được thay thế. O-ring và locator caps nên được thay hằng năm. Chú ý màu sắc và loại attachment.
 

 

Hình 7a, b: Hình minh họa cho xoa nắn nướu

 

 

Hình 8: Chú ý màu sắc và attachment. 


Chăm sóc hậu phẫu tại nhà sau đặt implant
 

  • Uống những thức uống sạch, bệnh nhân nên ăn thức ăn mềm cho vài ngày đầu tiên.
  • Uống kháng sinh đầy đủ theo đơn thuốc để ngăn ngừa nhiễm trùng.
  • Có thể uống thuốc giảm đau nếu cần.
  • Sử dụng bàn chải siêu mềm 2 lần/ngày để làm sạch các răng còn lại và các implant khác, cẩn thận tránh cùng phẫu thuật. nếu bệnh nhân sử dụng bàn chải điện hoặc siêu âm , nên ngưng sử dụng trong 1-2 tuần sau phẫu thuật.
  • Làm sạch vùng kẽ răng 1 lần/ ngày, ngoại trừ vùng phẫu thuật trong những ngày đầu sau phẫu thuật.
  • Tránh mang hàm giả trong những ngày đầu sau phẫu thuật để nướu có thể lành tốt (nếu implant không chịu lực tức thì).
  • Bệnh nhân có thể được đề nghị sử dụng thuốc súc miệng kháng khuẩn không cồn 2 lần/ngày.
  •  

Hướng dẫn chăm sóc implant tại nhà
 

  • Đánh răng 2 lần/ngày với kem đánh răng ít có chất mài mòn.
  • Sử dụng chỉ nha khoa (gần/ xa, mặt ngoài/mặt trong) di chuyển theo động tác kéo hoặc sử dụng bàn chải nước 1 lần/ngày.
  • Bệnh nhân có thể được đề nghị sử dụng thêm bàn chải kẽ, đầu cao su, bàn chải nước 1-2 lần/ngày.
  • Nếu có viêm, bệnh nhân có thể sử dụng nước súc miệng kháng khuẩn không cồn, hoặc thêm bàn chải nước cùng với dung dich 1:10

Hướng dẫn cho phục hình tháo lắp

  • Hàm phủ cần được ngâm trong dung dịch làm sạch mỗi ngày
  • Kiểm tra các attachment, thay thế attachment nếu nó bị mòn hoặc mất.
  • Các hàm tháo lắp cần được làm sạch phía bên mặt trong hàm với bàn chải nha khoa, chải rửa cẩn thận để không làm hư attachment.
  • Rửa sạch các hàm tháo lắp với nướu hoặc nướu súc miệng kháng khuẩn không cồn.
  • Súc miệng với nước kháng khuẩn không công từ 30 – 60 s và mang lại hàm phủ.

 

Hướng dẫn cho bệnh nhân chăm sóc hậu phẫu (sau khi cấy ghép implant)
 

  • Nên uống nước lạnh và không ăn cho đến khi hết thuốc tê (hết cảm giác tê). Tránh uống nước nóng hoặc thức ăn nóng trong ngày đầu tiên và không súc miệng quá mạnh ở vùng phẫu thuật. Nên tránh thực hiện các bài tập thể dục gắng sức trong 48 giờ sau phẫu thuật (chạy bộ/ tập thể hình).
  • Việc sưng nhẹ là phản ứng bình thường sau phẫu thuật và sẽ tăng hơn vào buổi sáng sau một buổi tối nằm ngủ. Sưng sẽ giảm đau 48 giờ. Có thể có vết bầm trên da, và sẽ biến mất sau vài ngày.
  • Việc sưng sau phẫu thuật có thể giảm với túi chườm đá trong ngày đầu tiên,túi được chườm vùng má (bên phẫu thuật) tối đa 10 phút và lặp lại sau 20 phút nghỉ. Sau 24 giờ có thể chườm túi nhẹ thì sẽ hiệu quả. Tối nên ngủ đầu cao (dùng 2-3 gối).
  • Đau là phản ứng tất yếu sau phẫu thuật. Nếu bạn có bị đau trong vòng vài ngày sau phẫu thuật, việc này có thể được kiểm soát bằng việc sử dụng thuốc giảm đau. Bạn có thể uống liều thuốc giảm đau đầu tiên trước khi hết thuốc tê. Nếu cảm giác đau trở nên tệ hơn trong hai ngày sau phẫu thuật, bạn có thể liên hệ với với nha sĩ.
  • Nếu bạn có hàm giả, sau phẫu thuật, hàm giả có thể không thể đeo vừa , bạn nên trở lại phòng khám để điều chỉnh. Vì một hàm giả không vừa nều tiếp tục mang hàm có thể phá hủy lành thương của implant.
  • Các mối chỉ khâu có thể tự tiêu nhưng thường được cắt bỏ sau 2-3 tuần. Nếu bạn cảm thấy không thoải mái với chúng, bạn có thể liên hệ với chúng tôi để cắt bỏ chúng sau ít nhất 1 tuần.
  • Có thể chảy máu nhẹ sau phẫu thuật. Nếu bị chảy máu, bạn có thể cắn gạc sạch trong vòng 30 phút có thể cầm máu.
  • Bạn nên uống kháng sinh đầy đủ theo đơn của phẫu thuật viên.
  • Nếu sưng đau tăng nhiều sau 2-3 ngày, bạn có thể liên hệ với chúng tôi để kiểm tra.
  • Giữ vệ sinh sạch – sự thành công của phẫu thuật cấy ghép việc giữ vệ sinh răng miệng
  • Bắt đầu sử dụng nước súc miệng với CHX trước khi phẫu thuật và kéo dài sau đó 1 tuần. Bạn nên được giữ nước súc miệng ở phía phẫu thuật trong vòng 1 phút, súc miệng 2 lần một ngày. Việc này giúp cho vết thương được sạch, và bạn không cần làm sạch bằng bàn chải.
  • Bạn có thể làm sạch răng bình thường với bàn chải sau phẫu thuật, nhưng tránh chải vào cùng phẫu thuật trong vòng vài ngày.
  • Nên tránh ăn phía bên vùng phẫu thuật để không có thức ăn bị đọng lại. Súc miệng sau khi ăn để giữ vùng phẫu thuật được sạch.
  • Khuyên bạn nên ngưng hút thuốc cho đến khi vết thương lành vì khói thuốc có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc lành thương.